फॉरेन्सिक सायन्स, स्पेस सायन्स, आणि फार्मसी: अभ्यासक्रम माहिती (Marathi)

फॉरेन्सिक सायन्स, स्पेस सायन्स, आणि फार्मसी: अभ्यासक्रम माहिती (Marathi)

विज्ञान शाखेतून पुढे शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी फॉरेन्सिक सायन्स, स्पेस सायन्स, आणि फार्मसी हे महत्त्वाचे अभ्यासक्रम आहेत. या क्षेत्रांमध्ये प्रगत तंत्रज्ञान, संशोधन, आणि समाजोपयोगी सेवा यासाठी मोठ्या प्रमाणावर संधी उपलब्ध आहेत.




१. फॉरेन्सिक सायन्स (Forensic Science):

फॉरेन्सिक सायन्स म्हणजे काय?

फॉरेन्सिक सायन्स म्हणजे गुन्हे अन्वेषणासाठी विज्ञानाचा उपयोग. यात शारीरिक पुरावे, डीएनए चाचणी, फिंगरप्रिंट विश्लेषण, आणि सायबर गुन्हे यांचा अभ्यास केला जातो.

कोर्सची माहिती:

  1. बीएससी (B.Sc) फॉरेन्सिक सायन्स: ३ वर्षे.
  2. एमएससी (M.Sc) फॉरेन्सिक सायन्स: २ वर्षे.
  3. डिप्लोमा: १-२ वर्षे (फॉरेन्सिक तंत्रज्ञान किंवा क्रिमिनॉलॉजी).

शैक्षणिक पात्रता:

  • १२वी विज्ञान शाखेत (PCB/PCM) किमान ५०% गुण.
  • काही महाविद्यालयांसाठी प्रवेश परीक्षा आवश्यक.

करिअर संधी:

  1. गुन्हेगारी तपासणी:
    • सेंट्रल ब्युरो ऑफ इन्व्हेस्टिगेशन (CBI), पोलीस विभाग.
  2. लॅबोरेटरी तज्ञ:
    • न्यायवैज्ञानिक प्रयोगशाळा (Forensic Labs).
  3. शिक्षण आणि संशोधन:
    • प्राध्यापक किंवा संशोधक.

प्रमुख विषय:

  • डीएनए विश्लेषण, न्यायवैज्ञानिक केमिस्ट्री, बायोमेट्रिक्स, सायबर गुन्हे.

फी रचना:

  • ५०,००० ते १ लाख रुपये प्रतिवर्ष (सरकारी महाविद्यालये).
  • २ लाख ते ५ लाख रुपये प्रतिवर्ष (खाजगी महाविद्यालये).

२. स्पेस सायन्स (Space Science):

स्पेस सायन्स म्हणजे काय?

स्पेस सायन्स म्हणजे अंतराळातील घटनांचा आणि त्यातील घटकांचा अभ्यास. यात खगोलशास्त्र, उपग्रह प्रक्षेपण, आणि ग्रहांच्या हालचाली यांचा समावेश होतो.

कोर्सची माहिती:

  1. बीएससी (B.Sc) खगोलशास्त्र किंवा स्पेस सायन्स: ३ वर्षे.
  2. एमएससी (M.Sc) खगोलशास्त्र/स्पेस टेक्नॉलॉजी: २ वर्षे.
  3. इंजिनिअरिंग: बी.टेक किंवा एम.टेक (अंतराळ अभियांत्रिकी).

शैक्षणिक पात्रता:

  • १२वी विज्ञान शाखेत किमान ५०% गुण (PCM).
  • IIT JEE, ISRO SAT अशा प्रवेश परीक्षा आवश्यक.

करिअर संधी:

  1. अंतराळ संस्था:
    • ISRO, NASA, ESA.
  2. संशोधन केंद्रे:
    • खगोलशास्त्र वेधशाळा, उपग्रह डिझाइन प्रयोगशाळा.
  3. उद्योग:
    • अंतराळ तंत्रज्ञान निर्मिती कंपन्या.

प्रमुख विषय:

  • खगोलशास्त्र (Astronomy), उपग्रह तंत्रज्ञान (Satellite Technology), रॉकेट्री (Rocketry), ग्रहभौतिकी (Astrophysics).

फी रचना:

  • सरकारी महाविद्यालये: १ लाख ते २ लाख रुपये प्रतिवर्ष.
  • खाजगी महाविद्यालये: ३ लाख ते ७ लाख रुपये प्रतिवर्ष.

३. फार्मसी (Pharmacy):

फार्मसी म्हणजे काय?

फार्मसी म्हणजे औषधनिर्मिती आणि त्याचा मानवावर होणारा प्रभाव याचा अभ्यास. यामध्ये औषधांचे उत्पादन, वितरण, आणि चाचण्या शिकविल्या जातात.

कोर्सची माहिती:

  1. डिप्लोमा इन फार्मसी (D.Pharm): २ वर्षे.
  2. बी.फार्म (B.Pharm): ४ वर्षे.
  3. एम.फार्म (M.Pharm): २ वर्षे.

शैक्षणिक पात्रता:

  • १२वी विज्ञान शाखेतून (PCB/PCM) किमान ५०% गुण.
  • काही महाविद्यालयांसाठी प्रवेश परीक्षा आवश्यक.

करिअर संधी:

  1. औषध उद्योग:
    • औषध उत्पादन, गुणवत्ता नियंत्रण.
  2. रुग्णालये व औषध विक्री:
    • रुग्णालयातील फार्मासिस्ट.
  3. शिक्षण व संशोधन:
    • प्राध्यापक, औषध संशोधक.

प्रमुख विषय:

  • फार्मास्यूटिकल केमिस्ट्री, औषध तंत्रज्ञान, फार्माकोलॉजी, फार्माकोग्नोसी.

फी रचना:

  • सरकारी महाविद्यालये: ३०,००० ते ८०,००० रुपये प्रतिवर्ष.
  • खाजगी महाविद्यालये: १.५ लाख ते ३ लाख रुपये प्रतिवर्ष.


  • फॉरेन्सिक सायन्स: गुन्हे तपास व न्यायवैज्ञानिक क्षेत्रात रस असणाऱ्यांसाठी.
  • स्पेस सायन्स: अंतराळ, खगोलशास्त्र, आणि उपग्रह प्रक्षेपण यासाठी.
  • फार्मसी: औषध निर्मिती, वितरण, व आरोग्य क्षेत्रातील नोकऱ्यांसाठी.

तुमच्या आवडीनुसार व करिअरच्या संधी पाहून योग्य अभ्यासक्रम निवडा आणि प्रगतीच्या दिशेने वाटचाल करा!

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा