इलेक्ट्रिशियन, फिटर, वेल्डर, प्लंबर, कारपेंटर - सरकारी व लघुकाळी व्यावसायिक कोर्सेस (Government & Short-term Courses)
हे कोर्सेस प्रामुख्याने औद्योगिक व
सॅलरी बेस्ड नोकऱ्यांमध्ये तज्ञ असलेले तंत्रज्ञ तयार करण्यासाठी आयोजित केले
जातात. या कोर्सेसमध्ये विद्यार्थ्यांना विविध यांत्रिक आणि तांत्रिक कौशल्य
शिकवले जातात, जे
भविष्यात त्यांना विविध औद्योगिक क्षेत्रांमध्ये किंवा स्वतःचा व्यवसाय सुरु
करण्यास मदत करतात. हे कोर्सेस सरकारी संस्था किंवा लघुकाळी कोर्सेस म्हणून दिले
जातात.
१. इलेक्ट्रिशियन (Electrician)
कोर्स
कोर्सबद्दल माहिती:
इलेक्ट्रिशियन कोर्समध्ये
विद्यार्थ्यांना वीज प्रणाली, वायरिंग,
उपकरणे, वीज संबंधित सुरक्षा आणि देखरेख यांचा
अभ्यास केला जातो. यात विद्यार्थ्यांना घरांपासून ते औद्योगिक वीज प्रणालींच्या
देखभालीसाठी आवश्यक असलेली तांत्रिक माहिती दिली जाते.
कोर्सची कालावधी:
- ६ महिने ते
१ वर्ष (लघुकाळी कोर्स).
पात्रता:
- १०वी किंवा
समकक्ष शिक्षण.
प्रमुख विषय:
- विद्युत
प्रणाली आणि वायरिंग
- सुरक्षा
आणि देखभाल
- इलेक्ट्रिकल
उपकरणांची स्थापना
- मोटर वीज
प्रणाली
- वीज माप
आणि टेस्टींग
करिअर संधी:
- इलेक्ट्रिशियन
- इलेक्ट्रिकल
टेक्निशियन
- वीज
निरीक्षक
- सरकारी आणि
खासगी क्षेत्रातील तंत्रज्ञ
२. फिटर (Fitter)
कोर्स
कोर्सबद्दल माहिती:
फिटर कोर्समध्ये विद्यार्थ्यांना
यांत्रिक उपकरणांची स्थापत्य, देखभाल,
तपासणी आणि दुरुस्ती याचे कौशल्य शिकवले
जाते. हे कोर्स इंजिनियरिंग आणि यांत्रिक क्षेत्रांमध्ये एक महत्त्वपूर्ण भूमिका
बजावतो.
कोर्सची कालावधी:
- ६ महिने ते
१ वर्ष (लघुकाळी कोर्स).
पात्रता:
- १०वी किंवा
समकक्ष शिक्षण.
प्रमुख विषय:
- यांत्रिक
उपकरणांची तपासणी
- मशीन
ऑपरेशन्स
- पाईपलाइन
फिटर
- यांत्रिक
दुरुस्ती आणि संयोजन
करिअर संधी:
- फिटर
- मॅन्युफॅक्चरिंग
तंत्रज्ञ
- यांत्रिक
उपकरण निरीक्षक
- औद्योगिक
क्षेत्रातील तंत्रज्ञ
३. वेल्डर (Welder)
कोर्स
कोर्सबद्दल माहिती:
वेल्डिंग कोर्समध्ये विद्यार्थी धातू
जोडण्याचे तंत्र शिकतात. विविध प्रकारच्या वेल्डिंग (मॅग, टिग, आर्क वेल्डिंग इत्यादी) वापरून धातू
जोडण्याची प्रक्रिया शिकवली जाते, जी
औद्योगिक क्षेत्रामध्ये महत्त्वाची असते.
कोर्सची कालावधी:
- ६ महिने ते
१ वर्ष (लघुकाळी कोर्स).
पात्रता:
- १०वी किंवा
समकक्ष शिक्षण.
प्रमुख विषय:
- वेल्डिंग
तंत्रज्ञान
- धातू
जोडण्याची प्रक्रिया
- वेल्डिंग
यंत्रणा
- सुरक्षा
आणि देखभाल
करिअर संधी:
- वेल्डर
- वेल्डिंग
सुपरवायझर
- औद्योगिक
वेल्डिंग तंत्रज्ञ
- सरकारी व
खासगी क्षेत्रातील वेल्डिंग विशेषज्ञ
४. प्लंबर (Plumber)
कोर्स
कोर्सबद्दल माहिती:
प्लंबिंग कोर्समध्ये विद्यार्थ्यांना
पाणीपुरवठा प्रणाली, ड्रेनेज
सिस्टम, पाइपलाइन प्रणाली
इत्यादी बाबी शिकवली जातात. यामध्ये पाणी आणि गॅस टॅंक, जलवाहन, स्वच्छता यंत्रणा यांच्या देखभालीसाठी
तंत्र शिकवले जाते.
कोर्सची कालावधी:
- ३ महिने ते
६ महिने (लघुकाळी कोर्स).
पात्रता:
- १०वी किंवा
समकक्ष शिक्षण.
प्रमुख विषय:
- पाणीपुरवठा
आणि ड्रेनेज प्रणाली
- पाइपलाइन
स्थापना
- स्वच्छता
यंत्रणा
- गॅस
पाइपलाइन आणि देखभाल
करिअर संधी:
- प्लंबर
- पाणीपुरवठा
तंत्रज्ञ
- सिव्हिल
तंत्रज्ञ
- सरकारी आणि
खासगी क्षेत्रातील प्लंबर
५. कारपेंटर (Carpenter)
कोर्स
कोर्सबद्दल माहिती:
कारपेंटर कोर्समध्ये विद्यार्थ्यांना
लाकूड काम, फर्निचर डिझाइन आणि
लाकडी सामान तयार करण्याचे कौशल्य शिकवले जाते. या कोर्समध्ये विद्यार्थी लाकूड
काटणे, जोडणे, शेल्फ तयार करणे आणि इतर लाकडी सामान
तयार करण्याचे तंत्र शिकतात.
कोर्सची कालावधी:
- ३ महिने ते
१ वर्ष (लघुकाळी कोर्स).
पात्रता:
- १०वी किंवा
समकक्ष शिक्षण.
प्रमुख विषय:
- लाकडी काम
आणि फर्निचर डिझाइन
- यांत्रिक
उपकरणांचा वापर
- लाकूड
जोडणी आणि कटिंग
- लाकडी
इंटीरियर्स आणि कस्टमाइज्ड डिझाईन
करिअर संधी:
- कारपेंटर
- फर्निचर
डिझाइनर
- कस्टम
वूडवर्किंग
- इंटीरियर्स
आणि आर्किटेक्चर काम
प्रमुख सरकारी संस्था
आणि प्रशिक्षण केंद्रे:
- ITI
(Industrial Training Institutes) – हे सरकारी संस्था आहेत जिथे या
सर्व कोर्सेसचे प्रशिक्षण दिले जाते.
- National
Skill Development Corporation (NSDC) – हे केंद्र विविध व्यावसायिक
कोर्सेसचे आयोजन करते.
- Bharat Sevak
Samaj (BSS)
- Maharashtra
State Skill Development Society (MSSDS)
- National
Institute of Technical Teachers Training and Research (NITTTR)
- Central Tool
Room & Training Centre (CTTC), पुणे
कोर्सचे फायदे:
- त्वरित
करिअर संधी:
- या
कोर्सेसचा कालावधी लघुकाळी असतो, त्यामुळे विद्यार्थ्यांना लवकर नोकरी
मिळवता येते.
- औद्योगिक
मागणी:
- हे
क्षेत्र उद्योगात महत्वाचे स्थान ठेवते, त्यामुळे
तंत्रज्ञांना चांगली मागणी आहे.
- स्वतंत्र
व्यवसाय:
- या
कोर्सेसनंतर, विद्यार्थ्यांना स्वतःचा व्यवसाय सुरु
करण्याची संधी मिळते (उदा. इलेक्ट्रिशियन सेवा, फिटर शॉप
इत्यादी).
- सार्वजनिक
आणि खाजगी क्षेत्रातील रोजगार:
- सरकारी
आणि खाजगी कंपन्यांमध्ये विविध तंत्रज्ञांना चांगल्या संधी आहेत.
इलेक्ट्रिशियन, फिटर, वेल्डर, प्लंबर, आणि कारपेंटर या लघुकाळी व्यावसायिक कोर्सेसच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना व्यावसायिक कौशल्य मिळवण्याची उत्तम संधी आहे. हे कोर्सेस सरकारी संस्था किंवा प्रशिक्षण केंद्रांद्वारे दिले जातात आणि तंत्रज्ञ तयार करतात जे औद्योगिक क्षेत्रात किंवा स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी तयार असतात.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा