बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजना (आदिवासी उप योजना / आदिवासी उप योजना बाह्य)
बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजना ही महाराष्ट्र शासनाची एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे, जी विशेषतः आदिवासी समाजाच्या कृषी विकासासाठी आणि आर्थिक सक्षमीकरणासाठी सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आदिवासी भागांतील शेतकऱ्यांना आधुनिक शेतीविषयक साधनसामग्री, तंत्रज्ञान आणि आर्थिक मदतीचा लाभ देणे आहे.
योजनेचा उद्देश
- आदिवासी शेतकऱ्यांच्या आर्थिक परिस्थितीत सुधारणा करणे.
- आधुनिक तंत्रज्ञान, साधनसामग्री व पायाभूत सुविधा उपलब्ध करून शेती उत्पादनवाढीला प्रोत्साहन देणे.
- शेतीत नवनवीन पद्धती वापरून आदिवासी शेतकऱ्यांना स्वावलंबी बनवणे.
- उपजीविकेसाठी आदिवासी क्षेत्रांत कृषी व पूरक व्यवसायांना चालना देणे.
लाभार्थी कोण?
- अनुसूचित जमाती (आदिवासी) समाजातील शेतकरी.
- योजना आदिवासी उपयोजना (TSP) अंतर्गत व उपयोजना-बाह्य भागांत (non-TSP) राबवली जाते.
- महाराष्ट्रातील आदिवासी बहुल जिल्ह्यांमध्ये विशेष प्राधान्य.
महत्त्वाचे घटक व लाभ
आधुनिक कृषी साधने:
- आधुनिक शेतीसाठी ट्रॅक्टर, अवजड यंत्रसामग्री, पाणी पंप, फवारणी साधने, रोपवाटिका यासाठी अनुदान दिले जाते.
ठिबक सिंचन व जलसंधारण:
- पाण्याचा कार्यक्षम वापर करून ठिबक सिंचन प्रणाली बसवण्यासाठी आर्थिक मदत.
- जलसंधारणासाठी बंधारे, तलाव, विहिरी व इतर उपाययोजना.
जमीन सुधारणा व पिकवाढ:
- नापीक जमिनींवर उत्पादनक्षम शेतीसाठी अनुदान.
- सेंद्रिय खताचा वापर व पीकवाढीसाठी मदत.
फलोत्पादन व भाजीपाला लागवड:
- आदिवासी शेतकऱ्यांना फलोत्पादन, भाजीपाला लागवडीसाठी अनुदान व प्रशिक्षण.
पशुसंवर्धन व पूरक व्यवसाय:
- गायी, म्हशी, कुक्कुटपालन, शेळीपालन व मत्स्यव्यवसायासाठी आर्थिक सहाय्य.
- दुग्धव्यवसायाला चालना देण्यासाठी विशेष प्रकल्प.
शेततळ्यांना प्रोत्साहन:
- शेततळ्यांच्या निर्मितीसाठी अनुदान दिले जाते, जे पाणी साठवण आणि मत्स्यपालनासाठी उपयोगी ठरते.
अनुदानाचे स्वरूप
- आदिवासी शेतकऱ्यांना योजनेंतर्गत साधनसामग्री व प्रशिक्षणावर 50% ते 90% पर्यंत अनुदान उपलब्ध आहे.
- लाभार्थींच्या शेतीच्या गरजेनुसार अनुदान थेट त्यांच्या खात्यात (DBT - Direct Benefit Transfer) जमा केले जाते.
योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे
- शेतजमिनीचे सातबारा उतारा (7/12).
- अनुसूचित जमातीचा जात प्रमाणपत्र.
- आधार कार्ड.
- बँक खाते तपशील.
- अर्जदाराचा फोटो व संपर्क माहिती.
योजनेचा अर्ज करण्याची प्रक्रिया
ऑनलाइन अर्ज:
- योजना महाराष्ट्र शासनाच्या महाडीबीटी पोर्टलवर (https://mahadbtmahait.gov.in) उपलब्ध आहे.
- अर्जदाराने आवश्यक कागदपत्रांसह ऑनलाइन अर्ज भरून सबमिट करावा.
तपासणी व मंजुरी:
- अर्जाची खातरजमा केल्यानंतर अनुदान मंजूर केले जाते आणि लाभार्थ्यांना मदत दिली जाते.
योजनेचे फायदे
- आदिवासी शेतकऱ्यांचे आर्थिक सक्षमीकरण होते.
- आधुनिक शेती व पूरक व्यवसायांमुळे शेती उत्पादन वाढते.
- आदिवासी भागांत जलसंधारण व फलोत्पादनासारख्या प्रकल्पांमुळे विकासाला गती मिळते.
- कुटुंबांना अतिरिक्त रोजगार मिळतो व उपजीविकेत सुधारणा होते.
बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजना ही महाराष्ट्रातील आदिवासी शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वपूर्ण आणि परिवर्तनशील योजना आहे. योजनेच्या माध्यमातून आदिवासी समाजाचा कृषी उत्पादनात सहभाग वाढवून त्यांना आर्थिक स्वावलंबनाच्या दिशेने नेले जात आहे.
महाडीबीटी पोर्टलवर अर्ज करण्याची प्रक्रिया
1. पोर्टलवर नोंदणी करा:
- महाडीबीटी पोर्टल लिंक: https://mahadbtmahait.gov.in
- आधार कार्ड, मोबाईल नंबर आणि ई-मेल आयडीचा वापर करून नोंदणी करा.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा