UPSC परीक्षेची
मराठीत सविस्तर
माहिती
UPSC (Union Public Service Commission) ही केंद्रीय लोकसेवा आयोग आहे जी भारतातील
सर्वोच्च स्तरावरील सरकारी पदांसाठी परीक्षा आयोजित करते. UPSC च्या सर्वात महत्त्वाच्या परीक्षांपैकी
एक म्हणजे सिव्हिल सर्व्हिसेस परीक्षा (CSE), जी आयएएस (IAS), आयपीएस (IPS), आयएफएस (IFS) आणि इतर केंद्रीय सेवांसाठी घेतली जाते.
खाली UPSC परीक्षेची सविस्तर
माहिती दिली आहे.
UPSC परीक्षेची
वैशिष्ट्ये
1. आयोजक संस्था:
- केंद्रीय
लोकसेवा आयोग (Union Public Service Commission).
2. पदांचे प्रकार:
- IAS:
भारतीय
प्रशासकीय सेवा
- IPS:
भारतीय
पोलीस सेवा
- IFS:
भारतीय
परराष्ट्र सेवा
- इतर
केंद्रीय सेवांमध्ये IRS, IRTS, आणि इतर पदांचा समावेश.
3. परीक्षेची प्रक्रिया:
- प्रीलिम्स
(Prelims)
- मेन्स (Mains)
- मुलाखत (Interview)
पात्रता (Eligibility)
1. शैक्षणिक पात्रता:
- उमेदवाराने
कोणत्याही शाखेतून पदवीधर असणे आवश्यक आहे (मान्यताप्राप्त विद्यापीठातून).
2. वयोमर्यादा:
- सामान्य
प्रवर्ग: 21 ते 32 वर्षे
- OBC प्रवर्ग:
3 वर्षे
सवलत (35 वर्षे)
- SC/ST प्रवर्ग:
5 वर्षे
सवलत (37 वर्षे)
3. राष्ट्रीयत्व:
- उमेदवार
भारतीय नागरिक असावा.
4. प्रयत्नांची मर्यादा (Attempts):
- सामान्य
प्रवर्ग: 6 प्रयत्न
- OBC: 9 प्रयत्न
- SC/ST: प्रयत्न
मर्यादा नाही
परीक्षेची रचना (Exam
Pattern)
1. प्रारंभिक परीक्षा (Prelims)
- विषय:
- पेपर 1:
सामान्य
अभ्यास (General Studies - GS)
- पेपर 2:
सिव्हिल
सर्व्हिस अॅप्टिट्यूड टेस्ट (CSAT)
- प्रश्नांची
संख्या:
- पेपर 1:
100 प्रश्न
(200 गुण)
- पेपर 2:
80 प्रश्न
(200 गुण)
- वेळ:
प्रत्येक
पेपरसाठी 2 तास
- नकारात्मक
गुणांकन: चुकीच्या उत्तरासाठी 1/3 गुण वजा.
- टिप:
CSAT पेपर
क्वालिफाइंग (किमान 33% गुण आवश्यक).
2. मुख्य परीक्षा (Mains)
- विषय:
- निबंध
लेखन
- सामान्य
अध्ययन (GS) चे चार पेपर
- दोन
ऐच्छिक विषयांचे पेपर
- इंग्रजी व
प्रादेशिक भाषा पेपर
- गुण:
- GS
आणि
निबंध पेपर: 1750 गुण
- प्रादेशिक
भाषा व इंग्रजी पेपर: फक्त पात्रता प्राप्त करण्यासाठी (Qualifying).
3. मुलाखत (Interview)
- गुण:
275
- मुख्य
परीक्षेतील गुण आणि मुलाखतीतील गुणांच्या आधारे अंतिम यादी तयार केली जाते.
परीक्षा माध्यम (Language
of Exam)
- प्रीलिम्स:
हिंदी
व इंग्रजी
- मेन्स:
22 भारतीय
प्रादेशिक भाषांपैकी कोणतीही निवडता येते.
- मराठी
भाषेत उत्तर देण्याचा पर्याय उपलब्ध आहे.
अर्ज प्रक्रिया (Application
Process)
1. ऑनलाइन अर्ज:
- अर्ज UPSC
च्या
अधिकृत वेबसाइटवर (https://www.upsc.gov.in)
भरायचा
असतो.
- आवश्यक
कागदपत्रे:
- फोटो
- स्वाक्षरी
- ओळखपत्र
2. अर्ज शुल्क:
- सामान्य
प्रवर्गासाठी: ₹100
- SC/ST/PWD
प्रवर्गासाठी:
शुल्क नाही.
तयारीसाठी टिप्स
1. संपूर्ण अभ्यासक्रम समजून घ्या:
- प्रीलिम्स
आणि मेन्ससाठी वेगळा अभ्यासक्रम आहे.
2. सर्वसाधारण ज्ञानावर भर द्या:
- चालू
घडामोडी, ऐतिहासिक घटना, भूगोल,
अर्थशास्त्र,
आणि
विज्ञान.
3. सराव प्रश्नपत्रिका सोडवा:
- मागील
वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका सोडवणे अत्यंत महत्त्वाचे.
4. अभ्यासाची योजना तयार करा:
- दररोज
विशिष्ट वेळा अभ्यासाला द्या.
5. निबंध लेखनाचा सराव करा:
- विषय
सखोलपणे समजून घेऊन प्रभावी उत्तर लिहिण्याचा प्रयत्न करा.
6. स्पर्धा परीक्षांचे मटेरियल वाचा:
- NCERT
पुस्तके
आणि इतर संदर्भ ग्रंथांचा अभ्यास करा.
महत्त्वाचे दुवे (Important
Links)
- UPSC अधिकृत वेबसाइट:
- अभ्यासक्रम, अर्ज प्रक्रिया, वेळापत्रक, आणि निकालाबाबत माहिती येथे उपलब्ध आहे.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा