DPN (Diploma in Nursing) आणि PHN (Public Health Nursing) हे आरोग्य क्षेत्राशी संबंधित अभ्यासक्रम

DPN (Diploma in Nursing) आणि PHN (Public Health Nursing) हे आरोग्य क्षेत्राशी संबंधित अभ्यासक्रम आहेत, जे आरोग्य सेवा पुरवठा, रुग्णसंवर्धन, आणि सार्वजनिक आरोग्य व्यवस्थापनात प्रशिक्षण देतात. हे कोर्सेस नर्सिंग किंवा आरोग्यसेवा क्षेत्रात करिअर करण्यासाठी उपयुक्त आहेत.


DPN (Diploma in Nursing):

अभ्यासक्रमाचा उद्देश:

  • रुग्णांना वैद्यकीय मदत आणि नर्सिंग सेवा पुरवण्यासाठी व्यावसायिक प्रशिक्षण.
  • रुग्णालये, आरोग्य केंद्रे, आणि खाजगी आरोग्यसेवा क्षेत्रासाठी नर्स तयार करणे.

कालावधी:

  • 2-3 वर्षांचा अभ्यासक्रम (संस्थेनुसार कालावधी बदलतो).

पात्रता:

  1. शैक्षणिक पात्रता:
    • किमान 12वी उत्तीर्ण (Science Stream: PCB - Physics, Chemistry, Biology).
    • काही संस्थांमध्ये किमान 40-50% गुण आवश्यक.
  2. वय मर्यादा:
    • प्रवेश घेण्यास वय 17-35 वर्षे असावे.

अभ्यासक्रमातील मुख्य विषय:

  1. मानवी शरीरविज्ञान आणि शरीररचना (Anatomy and Physiology)
  2. सामान्य नर्सिंग तत्त्वे (Principles of Nursing)
  3. प्राथमिक वैद्यकीय उपचार (First Aid)
  4. औषध प्रशासन (Pharmacology)
  5. बालरोग आणि प्रसूती नर्सिंग (Pediatrics and Maternity Nursing)

करिअर संधी:

  1. रुग्णालये व आरोग्य केंद्रे: नर्सिंग सहाय्यक, स्टाफ नर्स.
  2. खाजगी क्षेत्र: क्लिनिक नर्स किंवा होम केअर नर्स.
  3. उच्च शिक्षण: पुढे B.Sc. Nursing किंवा इतर नर्सिंग अभ्यासक्रमात प्रवेश घेऊन करिअर वाढवणे.

PHN (Public Health Nursing):

अभ्यासक्रमाचा उद्देश:

  • सार्वजनिक आरोग्याची काळजी घेणे आणि रोग निवारण, आरोग्य जागरूकता, आणि समाज आरोग्य व्यवस्थापनात योगदान देणे.
  • गाव, शहरी, आणि दुर्गम भागांमध्ये आरोग्य सेवा प्रदान करणाऱ्या नर्स तयार करणे.

कालावधी:

  • 1-2 वर्षांचा डिप्लोमा कोर्स.

पात्रता:

  1. शैक्षणिक पात्रता:
    • Registered Nurse (RN): उमेदवार नर्सिंग डिप्लोमा किंवा पदवी (उदा. ANM, GNM, B.Sc. Nursing) प्राप्त केलेला असावा.
    • काही संस्थांमध्ये अनुभव आवश्यक असतो.
  2. अनुभव:
    • काही अभ्यासक्रमासाठी 1-2 वर्षांचा नर्सिंग क्षेत्रातील अनुभव अपेक्षित.

अभ्यासक्रमातील मुख्य विषय:

  1. आरोग्य शिक्षण आणि प्रचार (Health Education and Promotion)
  2. रोगनिवारण आणि नियंत्रण (Disease Prevention and Control)
  3. प्राथमिक आरोग्य सेवा (Primary Healthcare Services)
  4. समाज आरोग्य व्यवस्थापन (Community Health Management)
  5. माता व बाल आरोग्य सेवा (Maternal and Child Health Services)

करिअर संधी:

  1. सार्वजनिक आरोग्य विभाग: सार्वजनिक आरोग्य नर्स किंवा आरोग्य विस्तार अधिकारी.
  2. NGOs आणि जागतिक संस्था: आरोग्यसेवा प्रकल्पांतर्गत काम.
  3. शिक्षण क्षेत्र: आरोग्य शिक्षण तज्ज्ञ किंवा प्रशिक्षक.
  4. गाव व शहरी भागांत आरोग्य सेवा: दुर्गम भागांमध्ये आरोग्य सेवा पुरवठा.

DPN आणि PHN कोर्सेसमधील मुख्य फरक:

घटक

DPN (Diploma in Nursing)

PHN (Public Health Nursing)

कालावधी

2-3 वर्षे

1-2 वर्षे

पात्रता

12वी (PCB) उत्तीर्ण

नर्सिंग पदवी/डिप्लोमा आणि अनुभव आवश्यक

उद्देश

रुग्णसेवा व प्राथमिक नर्सिंग कौशल्य

सार्वजनिक आरोग्य सेवा व जागरूकता निर्माण

करिअर क्षेत्र

रुग्णालये व खाजगी नर्सिंग क्षेत्र

सरकारी व सामुदायिक आरोग्य सेवा

महत्वाचे शिक्षण संस्थान:

  1. All India Institute of Medical Sciences (AIIMS), दिल्ली
  2. Rajiv Gandhi University of Health Sciences, कर्नाटक
  3. Christian Medical College (CMC), वेल्लोर
  4. Tata Institute of Social Sciences (TISS), मुंबई

प्रवेश प्रक्रिया:

  1. शैक्षणिक पात्रतेची पूर्तता:
    • संबंधित पात्रता आणि अनुभवाची पूर्तता करावी लागते.
  2. प्रवेश परीक्षा:
    • काही संस्थांमध्ये प्रवेश परीक्षेद्वारे निवड केली जाते.
  3. अर्ज प्रक्रिया:
    • संबंधित संस्थेच्या वेबसाइटवर अर्ज भरावा लागतो. 

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा

याची सदस्यत्व घ्या: पोस्ट (Atom)